Zatrzymanie przez policję – sytuacja stresująca, ale nie bez wyjścia

Zatrzymanie przez Policję to jedno z najbardziej stresujących doświadczeń, jakie może spotkać każdego z nas. Nawet jeśli jesteś przekonany o swojej niewinności, brak wiedzy o swoich prawach może prowadzić do błędów, które później trudno naprawić. W tym artykule – przygotowanym przez adwokata specjalizującego się w sprawach karnych – wyjaśniamy, jak zachować się podczas zatrzymania, jakie masz prawa i kiedy warto skorzystać z pomocy adwokata.

Czym jest zatrzymanie?

Zatrzymanie to środek przymusu, który polega na krótkotrwałym pozbawieniu wolności osoby podejrzewanej o popełnienie przestępstwa. Może zostać dokonane przez Policję, CBA, ABW czy Żandarmerię Wojskową – zgodnie z przepisami Kodeksu postępowania karnego.

Zatrzymanie może mieć miejsce, gdy:

• istnieje uzasadnione podejrzenie popełnienia przestępstwa,
• zachodzi obawa ucieczki, ukrycia się lub zatarcia śladów,
• osoba nie ma stałego miejsca zamieszkania lub tożsamość jest nieznana,
• konieczne jest natychmiastowe doprowadzenie do prokuratora lub sądu.

Co zrobić w chwili zatrzymania? 5 kluczowych zasad

1. Zachowaj spokój i nie stawiaj oporu

Stawianie oporu podczas zatrzymania może skutkować dodatkowymi zarzutami – np. czynną napaścią na funkcjonariusza. Twoje zachowanie może być oceniane i dokumentowane.

2. Żądaj przedstawienia podstawy zatrzymania

Funkcjonariusz ma obowiązek:

• poinformować Cię, kto Cię zatrzymuje,
• przedstawić podstawę prawną i faktyczną zatrzymania,
• poinformować o przysługujących prawach (m.in. do milczenia, kontaktu z adwokatem).

Jeśli nie usłyszysz tych informacji – masz prawo zapytać i zażądać ich podania.

3. Nie składaj wyjaśnień bez adwokata

Masz prawo odmówić składania wyjaśnień lub odpowiedzi na pytania – i warto z tego prawa skorzystać. W emocjach łatwo coś powiedzieć nieprecyzyjnie, co później może zostać wykorzystane przeciwko Tobie. Rzucone na prędce nieskładne wyjaśnienie może zostać później odnotowane przez policjantów w notatce urzędowej z zatrzymania, co w przyszłości może zostać wykorzystane na Twoją niekorzyść. 

4. Poinformuj bliską osobę

Masz prawo, aby Policja niezwłocznie powiadomiła wskazaną przez Ciebie osobę – np. małżonka, rodzica czy współlokatora – o fakcie zatrzymania. Taka informacja umożliwi innej osobie zorganizowanie pomocy dla Ciebie np. poprzez ustanowienie adwokata. Rodzina będzie też mogła zająć się Twoim majątkiem tak by mieszkanie nie pozostało otwarte lub by samochód nie został odholowany.

5. Zażądaj kontaktu z adwokatem

Policja ma obowiązek umożliwić Ci kontakt z obrońcą – zarówno telefonicznie, jak i bezpośrednio. Możesz wskazać konkretnego adwokata lub skorzystać z pomocy z urzędu. Kontakt z adwokatem nie może być utrudniany ani nadzorowany (chyba że istnieją wyjątkowe przesłanki ustawowe). W protokole zatrzymania możesz też żądać powiadomienia obrońcy wskazanego z imienia i nazwiska o fakcie Twojego zatrzymania.

Ile może trwać zatrzymanie?

Zatrzymanie może trwać maksymalnie 48 godzin – od momentu faktycznego pozbawienia wolności. W tym czasie organy ścigania powinny:

• przeprowadzić niezbędne czynności (np. przesłuchanie),
• przekazać Cię do dyspozycji sądu lub prokuratora,
• ewentualnie wystąpić z wnioskiem o zastosowanie tymczasowego aresztowania.

W przypadku złożenia przez prokuratora wniosku o areszt, możesz być zatrzymany dodatkowe 24 godziny w czasie których Sąd powinien rozpoznać wniosek i zdecydować co do tymczasowego aresztowania. Jeśli sąd nie zastosuje aresztu w ciągu 24 godzin od przekazania zatrzymanego – musisz zostać zwolniony.

Czy można złożyć zażalenie na zatrzymanie?

Tak. Masz prawo złożyć zażalenie na sposób i zasadność zatrzymania – nawet jeśli po kilku godzinach zostaniesz zwolniony. Zażalenie wnosi się do sądu rejonowego, który oceni:

• czy zatrzymanie było legalne,
• czy było konieczne,
• czy było przeprowadzone prawidłowo.

W przypadku stwierdzenia nieprawidłowego zatrzymania możesz dochodzić odszkodowania i zadośćuczynienia. Na złożenie zażalenia masz 7 dni.

Twoje prawa jako osoby zatrzymanej

Zatrzymany ma prawo do:

• informacji o przyczynach zatrzymania,
• milczenia (odmowy składania wyjaśnień),
• kontaktu z adwokatem,
• powiadomienia bliskiej osoby,
• pomocy lekarskiej (jeśli stan zdrowia tego wymaga),
• złożenia zażalenia,
• zapoznania się z protokołem zatrzymania i zgłoszenia do niego uwag.

Najczęstsze pytania (FAQ)

Czy mogę zadzwonić do bliskiej osoby z własnego telefonu?
Nie zawsze. W praktyce często telefon jest odbierany. Masz jednak prawo żądać, by funkcjonariusz skontaktował się z bliską osobą w Twoim imieniu.

Czy adwokat może być obecny przy przesłuchaniu?
Tak – i warto z tego skorzystać. Obecność obrońcy pozwala uniknąć nieporozumień i zabezpiecza Twoje interesy procesowe.

Czy mogę zostać zatrzymany tylko na podstawie pomówienia?
Tak – jeśli pomówienie wydaje się wiarygodne i zachodzą przesłanki zatrzymania. Dlatego tak ważna jest szybka pomoc adwokata.

Co jeśli Policja mnie pobije podczas zatrzymania?
Natychmiast domagaj się pomocy lekarskiej, zgłoś nadużycie adwokatowi i żądaj wpisania okoliczności do protokołu zatrzymania.

Czy mogę zostać zatrzymany bez nakazu?
Tak. Policja może zatrzymać osobę bez nakazu prokuratora lub sądu, jeśli zachodzą przesłanki zatrzymania określone w kodeksie postępowania karnego – np. istnieje podejrzenie popełnienia przestępstwa i obawa ucieczki lub ukrycia się.

Czy przy zatrzymaniu Policja może przeszukać mi mieszkanie?
Tylko w określonych przypadkach. Przeszukanie wymaga nakazu sądu lub prokuratora, ale w wyjątkowych sytuacjach Policja może dokonać przeszukania bez nakazu – za następczą zgodą prokuratora, w sytuacji niecierpiącej zwłoki.

Jak mogę powiadomić adwokata o zatrzymaniu?
Masz prawo zażądać, aby Policja poinformowała wskazanego przez Ciebie adwokata. Możesz też domagać się rozmowy telefonicznej z obrońcą. Policja nie może tego prawa ograniczać, chyba że istnieją ściśle określone wyjątki.

Jak długo będę zatrzymany?
Maksymalnie 48 godzin, a jeśli prokurator wystąpi z wnioskiem o areszt – kolejne 24 godziny, do czasu decyzji sądu.

Gdzie będę przebywał jako zatrzymany?
Zatrzymani są osadzani w pomieszczeniach dla osób zatrzymanych (PDOZ) – najczęściej przy komendach Policji. Warunki są monitorowane, ale często odbiegają od standardów zakładów karnych.

Co jeśli ucieknę przed zatrzymaniem?
Ucieczka może skutkować postawieniem dodatkowych zarzutów, np. utrudniania postępowania, czy niestosowania się do nakazu zatrzymania w przypadku ucieczki samochodem. Może też być podstawą do zastosowania środków zapobiegawczych, takich jak tymczasowy areszt.

Potrzebujesz pomocy w sprawie zatrzymania?

Jeśli Ty lub ktoś z Twoich bliskich został zatrzymany – nie zwlekaj. Szybka reakcja i pomoc doświadczonego adwokata może zadecydować o dalszym przebiegu sprawy. Skontaktuj się z nami – działamy na terenie Wrocławia, Jeleniej Góry i całego Dolnego Śląska.

📞 606 371 452
📧 obarzanek@owo-adwokaci.pl

Chcesz wiedzieć więcej?

Zobacz także nasze inne artykuły na blogu:

• Posiadanie narkotyków na własny użytek – jak się bronić?
  
• Prowadzenie pojazdu pod wpływem alkoholu
  
• Jak uzyskać dozór elektroniczny w 2025 roku?
  

O autorze

adw. Artur Obarzanek

Adwokat praktykujące wyłącznie w obszarze prawa karengo. Prowadzi praktykę we Wrocławiu i Jeleniej Górze, jako wspólnik w kancelarii OWO Adwokaci. Reprezentuje klientów w postępowaniach przygotowawczych, sądowych i wykonawczych. Specjalizuje się w sprawach dotyczących stalkingu oraz ochrony wizerunku a także w postepowaniach dotyczących przestępczości zorganizowanej i narkotykowej. Reprezentuje klientów w postępowaniach prywatnoskargowych dotyczących znieważenia i zniesławienia. W codziennej pracy stawia na rzetelność, skuteczność i indywidualne podejście do każdej sprawy.

Nasza oferta

OWO Adwokaci Wrocław