Wstęp

Grożenie innej osobie popełnieniem przestępstwa to nie tylko kwestia dobrego wychowania czy kultury osobistej. Prawo karne traktuje takie zachowania bardzo poważnie. Groźba karalna może dotknąć każdego – podczas kłótni rodzinnej, sąsiedzkiej, w relacji zawodowej czy w internecie. Warto wiedzieć, kiedy mamy do czynienia z przestępstwem i jakie są konsekwencje prawne.

Podstawa prawna – art. 190 k.k.

Zgodnie z art. 190 § 1 kodeksu karnego, kto grozi innej osobie popełnieniem przestępstwa na jej szkodę albo na szkodę osoby jej najbliższej, jeżeli groźba wzbudza w tej osobie uzasadnioną obawę, że będzie spełniona, podlega karze grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat dwóch. Istotne jest, że chodzi tu wyłącznie o zapowiedź popełnienia przestępstwa (zbrodni lub występku), a nie np. wykroczenia.

Na czym polega groźba karalna?

Groźba karalna polega na zapowiedzi popełnienia przestępstwa wobec innej osoby lub jej bliskich. Kluczowe są dwa elementy:

• treść groźby musi dotyczyć przestępstwa (np. pobicia, zabójstwa, spalenia domu),
• groźba musi wzbudzić w adresacie uzasadnioną obawę jej spełnienia.

Oznacza to, że jeśli ktoś wypowiada groźbę, ale adresat jej nie traktuje poważnie (bo np. wie, że sprawca żartuje), nie dochodzi do dokonania przestępstwa, choć w grę może wchodzić jego usiłowanie.

Jak można grozić?

Forma groźby nie ma znaczenia. Może być wyrażona słowami, pisemnie, gestem, mimiką, a nawet zachowaniem sugerującym zamiar wyrządzenia krzywdy. Wystarczy, że adresat zrozumie komunikat jako zapowiedź przestępstwa i poważnie go odbierze. Groźba może być skierowana bezpośrednio, ale także pośrednio – np. przez osobę trzecią. W takim przypadku liczy się zamiar sprawcy, by groźba dotarła do właściwego adresata.

Czym groźba różni się od ostrzeżenia?

W praktyce trzeba odróżniać groźbę od ostrzeżenia. Ostrzeżenie ma chronić inną osobę przed niebezpieczeństwem, np. „jeśli będziesz jeździł zbyt szybko, możesz spowodować wypadek”. Groźba natomiast ma wzbudzić strach i podporządkować adresata woli sprawcy. Niekiedy rozgraniczenie nie jest łatwe – wiele zależy od kontekstu i intencji.

Kiedy groźba jest przestępstwem?

Przestępstwo groźby karalnej zachodzi wtedy, gdy:

• sprawca działa umyślnie,
• treścią groźby jest zapowiedź przestępstwa,
• groźba wzbudza u adresata realną i uzasadnioną obawę jej spełnienia.

Nie jest natomiast groźbą karalną np. zapowiedź rozgłoszenia kompromitujących informacji, wszczęcia postępowania sądowego czy odmowy pomocy – o ile nie mieszczą się one w ramach przestępstwa.

Konsekwencje prawne

Za groźbę karalną grozi kara do 2 lat pozbawienia wolności. Sprawca może być również ukarany grzywną lub ograniczeniem wolności. Jeżeli groźba zostanie spełniona, sprawca odpowiada dodatkowo za przestępstwo, którego się dopuścił. W praktyce często stosuje się środki probacyjne, takie jak dozór kuratora czy zakaz kontaktowania się z pokrzywdzonym.

Jak wygląda ściganie?

Groźby karalne co do zasady są ścigane na wniosek pokrzywdzonego. Oznacza to, że to od jego decyzji zależy, czy prokuratura podejmie działania. Od 2022 r. istnieje jednak wyjątek – jeśli niezłożenie wniosku wynika z obawy przed odwetem albo przemawia za tym interes społeczny, postępowanie może być prowadzone z urzędu.

Najczęstsze pytania (FAQ)

Czy groźba musi być wypowiedziana wprost?
Nie. Wystarczy, że zostanie zakomunikowana w sposób zrozumiały dla adresata – może to być słowo, gest, wiadomość w internecie czy zachowanie.

Czy groźba „pobicia” to zawsze groźba karalna?
Tak, ponieważ pobicie jest przestępstwem. Ważne jednak, by groźba wzbudziła realny strach u adresata.

Czy mogę odpowiadać za żart, który ktoś odebrał jako groźbę?
Tak, jeśli Twój żart w danej sytuacji wzbudził w odbiorcy uzasadnioną obawę. Liczy się nie tylko intencja, ale i to, jak groźba została odebrana.

Czy groźba musi być spełniona, aby odpowiadać karnie?
Nie. Wystarczy samo wzbudzenie uzasadnionej obawy. Jeśli groźba zostanie spełniona, odpowiadasz również za dokonane przestępstwo.

Czy groźby w internecie traktowane są tak samo jak „na żywo”?
Tak. Groźba wysłana mailem, SMS-em czy przez komunikator również może być przestępstwem.

Potrzebujesz pomocy?

Jeżeli spotkała Cię sytuacja związana z groźbami – czy to jako osobę pokrzywdzoną, czy jako osobę, której stawia się zarzuty – warto skonsultować się z adwokatem. Oferuję pomoc prawną w analizie sprawy, przygotowaniu odpowiedniej strategii oraz reprezentacji przed organami ścigania i sądem.

Chcesz wiedzieć więcej?

Zobacz także nasze inne artykuły na blogu:

• Co zrobić, gdy dostaniesz wezwanie na policję lub do prokuratury?
  
• Kara za posiadanie narkotyków na własny użytek
  
• Rozpowszechnianie wizerunku nagiej osoby bez jej zgody
  

Skontaktuj się:
Telefon: 606 371 452
E-mail: obarzanek@owo-adwokaci.pl

O autorze

adw. Artur Obarzanek

Adwokat praktykujące wyłącznie w obszarze prawa karengo. Prowadzi praktykę we Wrocławiu i Jeleniej Górze, jako wspólnik w kancelarii OWO Adwokaci. Reprezentuje klientów w postępowaniach przygotowawczych, sądowych i wykonawczych. Specjalizuje się w sprawach dotyczących stalkingu oraz ochrony wizerunku a także w postepowaniach dotyczących przestępczości zorganizowanej i narkotykowej. Reprezentuje klientów w postępowaniach prywatnoskargowych dotyczących znieważenia i zniesławienia. W codziennej pracy stawia na rzetelność, skuteczność i indywidualne podejście do każdej sprawy.

Nasza oferta

OWO Adwokaci Wrocław