Prowadzenie pojazdów pod wpływem narkotyków to jedno z poważniejszych przestępstw drogowych, które niesie ze sobą ogromne ryzyko zarówno dla kierowcy, jak i innych uczestników ruchu drogowego. Narkotyki, podobnie jak alkohol, wpływają na zdolności psychomotoryczne osoby prowadzącej pojazd, obniżając refleks, zdolność oceny sytuacji oraz koordynację ruchową. Osoby pod wpływem substancji psychoaktywnych mogą nie dostrzegać zagrożeń na drodze, reagować z opóźnieniem lub podejmować nieprzemyślane decyzje, co może prowadzić do tragicznych w skutkach wypadków. Statystyki pokazują, że liczba takich incydentów niestety wzrasta, co stanowi poważny problem społeczny i tym samym często skutkuje zaostrzeniem przez ustawodawcę przepisów związanych z odpowiedzialnością karną za te przestępstwa, co obserwujemy w ostatnich latach. Regulacja ustawowa tego czynu jest skonstruowana podobnie do przestępstwa prowadzenie pojazdu pod wpływem alkoholu. Oba te czyny zostały umieszczone w art. 178a § 1 kodeksu karnego.
Badanie krwi osoby podejrzanej o prowadzenie pojazdu pod wpływem narkotyków jest jednym z kluczowych elementów procesu dowodowego. W Polsce, zgodnie z przepisami, jeśli istnieje podejrzenie, że kierowca znajduje się pod wpływem środków odurzających, policja ma prawo zatrzymać go do kontroli i przeprowadzić test na obecność narkotyków – zazwyczaj poprzez badanie śliny. W przypadku wyniku pozytywnego, kierowca powinien poddany badaniu krwi w celu potwierdzenia obecności substancji psychoaktywnych w organizmie. Polega ono na pobraniu próbek krwi w szpitalu, któremu to badaniu zatrzymany zobowiązany jest się poddać. Następnie próbki te przekazywane są do laboratorium, gdzie biegły toksykolog bada zawartości krwi. Jest to najbardziej wiarygodny sposób wykrywania narkotyków, ponieważ pozwala na dokładne określenie rodzaju oraz stężenia substancji. Wynik badania stanowi istotny dowód w postępowaniu karnym, umożliwiając ustalenie czy kierowca prowadził pojazd pod wpływem narkotyków oraz w jakim stopniu substancje te mogły wpłynąć na jego zdolności psychomotoryczne.
Opinia toksykologiczna odgrywa kluczową rolę w sprawach dotyczących prowadzenia pojazdu pod wpływem narkotyków. Jest ona sporządzana przez biegłych toksykologów na podstawie wyników badań krwi i innych materiałów dowodowych. Opinia taka zawiera szczegółowe informacje na temat rodzaju i stężenia wykrytych substancji, ich wpływu na organizm oraz potencjalnego wpływu na zdolność prowadzenia pojazdu. Biegli oceniają również, czy stężenie wykrytych narkotyków mogło upośledzać zdolności psychomotoryczne kierowcy. W praktyce sądowej opinia toksykologiczna jest nieocenionym narzędziem, które pomaga sędziom w ocenie winy oskarżonego. Dzięki niej można jednoznacznie ustalić, czy kierowca znajdował się pod wpływem narkotyków w stopniu, który mógłby stanowić zagrożenie dla bezpieczeństwa ruchu drogowego.
Prowadzenie pojazdów po spożyciu narkotyków jest wykroczeniem, co sprawia, że sprawcy grozi łagodniejsza odpowiedzialność aniżeli za przestępstwo. Pomiędzy prowadzeniem samochodu „pod wpływem” a „po spożyciu” zachodzi różnica wynikająca ze stężenia substancji we krwi kierowcy. Podobnie więc jak w przypadku alkoholu, również tutaj wyróżnia się pewne wartości graniczne – choć nie są one ustawowo wskazane jak w przypadku alkoholu (0,2‰-0,5‰ wykroczenie oraz >0,5‰ przestępstwo). Kwalifikacja prawna danego czynu odbywa się po pobraniu krwi i sporządzeniu opinii toksykologicznej, która zazwyczaj wskazuje czy określone stężenie środków odurzających należy kwalifikować jako przestępstwo tj. prowadzenia pojazdu pod wpływem narkotyków czy też wykroczenie, czyli jazdę po spożyciu środków psychoaktywnych.
Granice stężenia narkotyków we krwi są więc kluczowe dla kwalifikacji prawnej prowadzenia pojazdów pod wpływem tych substancji. W Polsce ustalono je na podstawie programu DRUID oraz badań przeprowadzonych przez ekspertów w dziedzinie toksykologii sądowej. Dla poszczególnych substancji przyjęto konkretne wartości graniczne, które najczęściej różnicują stan “po użyciu” i “pod wpływem” narkotyków. Przykładowo, dla THC, granica stężenia dla stanu “po użyciu” wynosi 1-2,5 ng/ml, a dla stanu “pod wpływem” ≥2,5 ng/ml. W przypadku amfetaminy i jej pochodnych, wartości te wynoszą odpowiednio 25-50 ng/ml oraz ≥50 ng/ml. Kokaina ma granicę 10-20 ng/ml dla stanu “po użyciu” i ≥20 ng/ml dla stanu “pod wpływem”. Dla morfiny, stężenia te wynoszą 10-25 ng/ml i >25 ng/ml. Wartości te są najczęściej branymi pod uwagę wytycznymi dla organów ścigania i sądów.
Rzeczywisty stan psychofizyczny kierującego odgrywa kluczową rolę przy ocenie przestępstw i wykroczeń związanych z prowadzeniem pojazdów pod wpływem narkotyków. Oceniając, czy dany kierowca znajduje się pod wpływem narkotyków, sądy muszą brać pod uwagę nie tylko stężenie substancji we krwi, ale również konkretne objawy i zachowanie osoby w momencie kontroli. Stężenie narkotyków, choć ważne, nie zawsze odzwierciedla rzeczywisty wpływ na zdolności psychomotoryczne. Opinie biegłych toksykologów nie uwzględniają zazwyczaj objawów kierowcy obserwowanych przez świadków zdarzenia, ani nie analizują przebiegu i sposoby jazdy kierowcy, a te elementy są również niezbędne do precyzyjnej kwalifikacji prawnej czynu, umożliwiając sądom trafne rozstrzygnięcie, czy zachowanie kierowcy stanowi wykroczenie czy przestępstwo.
Kara za prowadzenie auta pod wpływem narkotyków w Polsce jest surowa i ma na celu odstraszenie potencjalnych sprawców. Zgodnie z Kodeksem Karnym, osoba prowadząca pojazd pod wpływem substancji odurzających może zostać ukarana grzywną, karą ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do lat 3. W przypadku spowodowania wypadku drogowego kara ta może być znacznie surowsza, sięgając nawet do 4 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności, a w przypadku ofiar śmiertelnych nawet do 20 lat. Dodatkowo, sąd może orzec zakaz prowadzenia pojazdów na okres od roku do 15 lat, a w przypadku ponownego skazania nawet dożywotnio, co znacząco wpływa na życie zawodowe i prywatne skazanego. Ponadto, sprawca może zostać zobowiązany do pokrycia kosztów związanych z leczeniem ofiar wypadku oraz innych odszkodowań. Surowość kar ma na celu wyraźne zaznaczenie, że prowadzenie pojazdów pod wpływem narkotyków jest niedopuszczalne i stanowi poważne zagrożenie dla bezpieczeństwa publicznego.
Pomoc adwokata w sprawach związanych z prowadzeniem pojazdu pod wpływem narkotyków jest nieoceniona. W takich przypadkach, prawo przewiduje surowe kary, jak wskazano we wcześniejszym akapicie. Adwokat specjalizujący się w sprawach karnych potrafi skutecznie bronić swoich klientów, analizując wszystkie aspekty sprawy, takie jak wyniki badań krwi czy opinie biegłych toksykologów. Adwokat może również zakwestionować procedury przeprowadzenia testów na obecność narkotyków, zwracając uwagę na potencjalne błędy w ich wykonaniu. Dodatkowo, obrona oparta na wnikliwej analizie i odpowiednich argumentach prawnych może skutkować złagodzeniem kary lub nawet uniewinnienia. Wsparcie doświadczonego prawnika jest więc kluczowe, aby zapewnić sprawiedliwe i rzetelne rozpatrzenie sprawy, a także ochronić prawa oskarżonego na każdym etapie postępowania sądowego.
Skontaktuj się z nami
OWO Adwokaci